تسهیلات ساخت و ساز باید اصلاح شود؟

آمارها نشان می دهد که در کلان شهر تهران گرفتن وام برای تامین هزینه های ساخت و ساز، کمترین رتبه در کشور را به خود اختصاص داده است. با اینکه بیشترین ساخت و سازهای ساختمانی در تهران و اطراف آن صورت می‌گیرد، عدم دریافت تسهیلات مالی از بانک ها نشان دهنده این است که سازنده های پروژه های ساختمانی در پایتخت ارتباط خوبی با تسهیلات بانکی ندارند.

طبق بررسی‌های صورت‌گرفته فعالان ساخت مسکن در پایتخت به دلایل متفاوتی تمایل و انگیزه ای برای استفاده از وام‌های بانک ایران ندارند. یکی از مهم ترین علل عدم استقبال از وام ساخت مسکن به دلیل وجود قوانین استفاده از تسهیلات ساخت مسکن است. طبق قانون، تسهیلات ساخت مسکن تنها در صورتی داده می شود که فرد مالک زمین باشد یعنی در ابتدا سازنده ملک باید زمین را خریداری کند و بعد اقدام به گرفتن وام بکند.

این در حالی است که قیمت زمین چیزی حدود ۶۰ درصد قیمت تمام شده ساخت و ساز مسکن است. وام ساخت ساختمان فقط برای کمک به تامین مالی ساخت و ساز به اجراکنندگان داده می شود، اما اکثر سازندگان مسکن برای خرید زمین با مشکل مالی مواجه هستند و قیمت زمین تاثیر بسیار زیادی بر روی قیمت تمام شده واحدهای مسکونی می‌گذارد. بعد از قیمت زمین مبلغ دیگری که سازندگان باید بپردازند چیزی حدود ۱۰ تا ۱۵ درصد بابت عوارض ساختمانی و گرفتن پروانه ساخت است.

در حال حاضر سازندگان ساختمان به دو روش هزینه زمین را پرداخت می کنند اولین روش خرید نقدی است که مسلماً سازنده از لحاظ مالی دارای بنیه بسیار قوی است و هزینه ساخت و ساز را هم به راحتی می‌تواند پرداخت کند. اما عده کمی از سازندگان در این گروه قرار می‌گیرند و اکثر سازندگان مسکن در تهران به خاطر بالا بودن قیمت زمین اقدام به مشارکت می کنند.

سازنده با مالک ملک قدیمی به مشارکت در ساخت پرداخته و یک یا چند واحد مسکونی بسته به قیمت زمین به مالک تعلق می‌گیرد. در این روش سازنده مبلغی بابت زمین پرداخت نمی‌کند. حتی سازندگان مشارکتی هم نمی توانند از تسهیلات ساخت بهره‌مند شوند، چراکه برای دریافت وام باید مالک بودن سازنده نسبت به ملک احراز شود.

در سایر کشورها مانند فرانسه و یا چین تسهیلات به خرید زمین و پرداخت عوارض هم تعلق می گیرد. کارشناسان حوزه مسکن معتقد هستند که باید قوانین تسهیلات بانکی تغییر پیدا کند. قوانین و الزامات تسهیلات ساخت و ساز باید مورد بازبینی قرار گیرد تا این تسهیلات متناسب با شهرها و نیاز سازندگان ارائه شود.