مبایعه‌نامه قراردادی است که در آن خریدار و فروشنده توافق می‌کنند که مالی (مانند ملک، خودرو یا کالاهای دیگر) با شرایط مشخصی به خریدار منتقل شود. مبایعه‌نامه شامل بندها و شرایطی است که حقوق و تعهدات هر دو طرف را مشخص می‌کند. در ادامه، بندهای متداول مبایعه‌نامه را همراه با توضیحات ارائه می‌دهم:

۱. مشخصات طرفین

در این بند، اطلاعات کامل خریدار و فروشنده شامل نام، نام خانوادگی، شماره شناسنامه، کد ملی، نشانی و شماره تماس درج می‌شود. این اطلاعات برای شناسایی دقیق طرفین و جلوگیری از بروز اختلاف در آینده ضروری است.

۲. موضوع مبایعه‌نامه

این بند به توصیف دقیق مالی که مبایعه می‌شود اختصاص دارد. اگر مبایعه‌نامه مربوط به ملک باشد، شامل مشخصات کامل ملک مانند نوع، متراژ، آدرس، پلاک ثبتی، و مشخصات ثبتی خواهد بود. برای کالاهای دیگر نیز مشخصات دقیق کالا ذکر می‌شود.

۳. قیمت معامله

در این بخش، قیمت مورد توافق طرفین برای مبیع (مال مورد معامله) درج می‌شود. همچنین، نحوه و شرایط پرداخت نیز به تفصیل توضیح داده می‌شود، مانند پرداخت نقدی، اقساطی، زمان‌بندی پرداخت و اینکه آیا شامل چک یا اسناد دیگری نیز هست.

۴. شرایط پرداخت

این بند به تشریح نحوه پرداخت قیمت معامله می‌پردازد. جزئیاتی مانند تاریخ‌های پرداخت اقساط، مبلغ هر قسط، نحوه تسویه چک‌ها و ضمانت‌های مورد نیاز برای پرداخت اقساط در این قسمت توضیح داده می‌شود.

۵. تسلیم مبیع

در این بخش، زمان و شرایط تحویل مال به خریدار مشخص می‌شود. اگر ملک مورد معامله باشد، تاریخ تحویل ملک و تحویل کلید درج می‌شود. برای کالاها نیز شرایط تحویل و محل تحویل ذکر می‌شود.

۶. تعهدات طرفین

این بند شامل تعهداتی است که هر یک از طرفین در قبال دیگری دارد. مثلاً فروشنده تعهد می‌کند که مال مورد معامله را به صورت سالم و بدون عیب و نقص تحویل دهد، و خریدار متعهد می‌شود که اقساط را به موقع پرداخت کند. همچنین می‌تواند شامل تعهدات دیگری مانند انتقال سند و پرداخت هزینه‌های انتقال باشد.

۷. شرایط فسخ

شرایط و مواردی که در صورت وقوع آن‌ها امکان فسخ مبایعه‌نامه وجود دارد، در این بند توضیح داده می‌شود. مثلاً ممکن است شرط شود که اگر خریدار قسطی را پرداخت نکند یا فروشنده مال را به موقع تحویل ندهد، امکان فسخ قرارداد وجود دارد.

۸. خسارت‌ها و جرائم

این بند شامل جرائم و خسارت‌هایی است که در صورت عدم انجام تعهدات توسط هر یک از طرفین اعمال می‌شود. برای مثال، اگر خریدار به موقع پرداخت نکند، ممکن است جریمه دیرکرد برای او تعیین شود.

۹. حل اختلاف

در صورت بروز اختلاف بین طرفین، نحوه حل و فصل اختلاف در این بند ذکر می‌شود. مثلاً ممکن است تعیین شود که اختلافات از طریق داوری، میانجی‌گری یا ارجاع به دادگاه حل و فصل شوند.

۱۰. هزینه‌ها

هزینه‌های مربوط به انتقال سند، مالیات‌ها و عوارض قانونی، و سایر هزینه‌های مرتبط با معامله در این بند توضیح داده می‌شود و مشخص می‌شود که هر یک از طرفین چه هزینه‌هایی را پرداخت می‌کند.

۱۱. ضمائم و مدارک

این بند به فهرست ضمائم و مدارکی که همراه مبایعه‌نامه به طرفین ارائه شده‌اند، می‌پردازد. برای مثال، اگر سند ملک، نقشه‌ها یا مدارک دیگری وجود داشته باشد، در این بخش به آن‌ها اشاره می‌شود.

۱۲. قوانین حاکم

در این بند، قوانین و مقررات حاکم بر مبایعه‌نامه و نحوه اجرای آن مشخص می‌شود. معمولاً اشاره می‌شود که قرارداد تحت قوانین جمهوری اسلامی ایران تنظیم شده است.

۱۳. امضاها و اثر انگشت

در پایان، طرفین با امضا و اثر انگشت خود موافقتشان را با تمام مفاد مبایعه‌نامه اعلام می‌کنند. همچنین، شاهدان ممکن است در این بخش حضور داشته باشند و قرارداد را تأیید کنند.

مبایعه‌نامه‌ها می‌توانند متناسب با نوع معامله و توافقات خاص بین طرفین بندهای بیشتری داشته باشند، اما این موارد از مهم‌ترین بندهایی هستند که در اکثر مبایعه‌نامه‌ها یافت می‌شوند.